SELECTIEVE SMAAKSTURING BIJ KANKERPATIËNTEN

V.l.n.r. Annelies Velghe, Saar Vankeirsbilck, dr. Pieter Vandecandelaere en Sophie Ghequière, het team dat werkt rond smaaksturing. Een van de mogelijke neveneffecten van een oncologische behandeling is smaakverlies. Patiënten verliezen hun smaak, genieten niet meer van lekker eten en dat heeft vaak tot gevolg dat de patiënt onvoldoende gezond eet en afvalt. “Een probleem dat al langer bekend is”, vertelt Sophie Ghequière, verpleegkundig specialist oncologie in AZ Delta. “Wat ooit lekker was, smaakt plots naar karton of metaal en dus eten patiënten minder. Tot nu konden we dat probleem niet aanpakken. Met het nieuwe project rond selectieve smaaksturing hebben we een techniek in handen waarmee we aan de slag kunnen en de patiënt ook echt kunnen helpen.”

VERSTOORDE SMAAK In de onderzoeksgroep rond selectieve smaaksturing zit ook dr. Pieter Vandecandelaere, maag-darm-leverarts in AZ Delta. “Om een smaaksensatie te kunnen hebben, zijn drie componenten belangrijk: geur, de smaakpapillen op de tong en de bezenuwing rond de mond. Die moeten in balans zijn. Omdat veel chemo’s de zenuwbanen aantasten, verliezen kankerpatiënten vaak hun smaak of is de smaak verstoord. Via de techniek van smaaksturing kunnen we mensen opnieuw smaak laten ervaren door andere onderdelen van hun smaaksysteem te activeren. Ik gebruik hiervoor graag de beeldspraak van een orkest. Het hele orkest samen is de smaak. Door chemotherapie verlies je sommige muzikanten. Behoudt de dirigent dezelfde partituur, dan zal het orkest niet goed klinken. Past hij de partituur aan aan de spelers die er wél nog zijn, dan zal toch nog een mooie symfonie weerklinken.”

“Voor een smaaksensatie zijn geur, de smaakpapillen op de tong en de bezenuwing rond de mond belangrijk.”

INDIVIDUEEL SMAAKPROFIEL Er is weinig zo individueel als onze smaak en dus is ook de selectieve smaaksturing een heel individueel traject. “Elke patiënt wordt inderdaad afzonderlijk benaderd en getest”, legt Sophie Ghequière uit. “De patiënt krijgt een smaaktest en proeft van verschillende smaken in verschillende concentraties. Wat proeft de patiënt nog en is lekker, en wat niet? Aan de hand van deze test stelt zorgkok of chef gastro-engineering Lobke Van den Wijngaert een individueel smaakprofiel op. De patiënt krijgt recepten mee naar huis die heel eenvoudig te bereiden zijn. De basis is een broodrecept, echt brood op maat van de patiënt dus. Zit de smaak van dat brood goed, dan kunnen dezelfde smaken ook geprobeerd worden in andere gerechten. De patiënt wordt ook gecoacht en achteraf begeleid. Als extraatje kunnen we in AZ Delta ook vijf broodoventjes aanbieden die de patiënten een maand kunnen lenen.”