AZ DELTA IN DE KIJKER OP WORLD KIDNEY DAY
Op 25 en 26 januari 2022 organiseert het leer- en innovatiecentrum RADar van AZ Delta een eerste tweedaagse wetenschappelijke conferentie rond de samenwerking tussen ingenieurs en artsen in de gezondheidszorg, “Engineer Meets Physician”- EmP conference.
AZ DELTA IN DE KIJKER OP WORLD KIDNEY DAY
Nierziekten staan niet altijd in de spotlights. Toch is de impact ervan op een grote groep patiënten zwaar. Precies daarom is de jaarlijkse World Kidney Day, op 10 maart, zo waardevol. Dit jaar krijgt het onderzoek van dr. Bart Maes extra aandacht, als enige Belgische bijdrage. “De selectie halen, is uiteraard een mooie erkenning. Al is vooral het onderzoek naar de ziektebeelden en nieuwe medicijnen die eruit voortvloeien cruciaal voor de levenskwaliteit van onze patiënten.”
Dr. Bart Maes: “De nieuwe zorgkliniek op campus Rumbeke opent nog dit jaar de deuren: een centraal punt voor alle vragen en raadplegingen voor onze nierpatiënten.”
Met het thema ‘Kidney health for all’ legt World Kidney Day dit jaar de focus op preventie. Een facet van de geneeskunde dat ook dr. Bart Maes nauw aan het hart ligt. “Nierziekten, zoals IgA-nefropathie, waar het geselecteerde onderzoek over gaat, zijn niet te genezen. Het gaat er op preventief vlak dan ook om dialyse en transplantatie te vermijden. Nieuwe behandelingen zijn daar belangrijk voor.”
“Voor het eerst werd wereldwijd aangetoond dat een defect in de immuniteit van de slijmvliezen aan de basis ligt van IgA-nefropathie.”
SNELLE DIAGNOSE Een vijftal jaar geleden stond dr. Maes mee aan de wieg van een grote studie rond IgA-nefropathie. Dat is de meest frequente ontstekingsziekte van de filters in de nieren, met een incidentie van 4,5 gevallen per 100.000 mensen per jaar. Vaak zijn het jonge mensen, van 35 tot 55 jaar. Dr. Maes: “Een goede preventie maakt een wereld van verschil voor deze patiënten. In de eerste plaats gaat het erom de diagnose snel te stellen. Vervolgens moeten we de bloeddruk en het eiwitverlies onder controle houden, om de symptomen te stabiliseren. Het onderzoek van dr. Maes leverde bewijs van de oorzaak van deze ontstekingsziekte. Tot voor kort waren er wel hypotheses, maar geen sluitend bewijs. Voor het eerst werd wereldwijd aangetoond dat een defect in de immuniteit van de slijmvliezen aan de basis ligt van IgA-nefropathie. “Bij een ontregeld afweersysteem produceren de B-lymfocyten te veel IgA-antistoffen”, legt dr. Maes uit. “Daarbij slaan de antistoffen op de glomeruli of zeeflichaampjes neer en ontstaat een ontsteking. Zonder behandeling blijft de ontsteking woekeren en ontstaat bij 20 procent van de patiënten nierfalen met symptomen zoals bloedarmoede, vochtretentie, jeuk, spierkrampen en ochtendmisselijkheid.” Dat de oorzaak nu effectief bekend is, zet een nieuwe dynamiek in gang in het onderzoek naar de ziekte en de behandeling ervan.
NIEUWE MEDICIJNEN In dezelfde studie slaagden de artsen erin om de overtollige aanmaak van defect IgA in de B-lymfocyten te onderdrukken met een nieuw medicijn, Nefigan, een cortisonpreparaat met een heel lokale werking op het slijmvlies van de dunne darm. Die beperkt het eiwitverlies en stabiliseert zo de nierfunctie. Hieruit vloeiden verschillende onderzoeken voort die zich richten op het ontwikkelen van nieuwe behandelingen voor IgA-nefropathie.
“Een goede preventie maakt een wereld van verschil voor deze patiënten.”
Concreet gaat het om vijf internationale gerandomiseerde studies naar vijf verschillende potentiële geneesmiddelen. Bij twee van deze studies is dr. Maes mee aan zet. “Dat is natuurlijk een pluim voor alle nefrologen en alle studienurses. Ons sterk team maakt van AZ Delta een gerespecteerde partner op vlak van onderzoek naar nierziektes en -behandeling. We hebben al jarenlange expertise in dit domein. Dat we daarvoor erkenning krijgen op een wereldwijd forum zoals World Kidney Day doet deugd, vooral ook omdat de uitgelichte studies worden geselecteerd door de patiëntenverenigingen, de mensen waar we het uiteindelijk voor doen.”
ZORGKLINIEK Wie met IgA-nefropathie wordt gediagnosticeerd, gaat een intensief zorgtraject in. De nauwgezette opvolging en persoonlijke omkadering zijn bepalende factoren voor het verloop van de ziekte. Binnen AZ Delta is voor die patiëntengroep een sterke samenwerking over de diensten heen. Die multidisciplinaire behandeling krijgen nierpatiënten binnenkort in een nieuwe zorgkliniek, binnen campus Rumbeke. Die opent nog dit jaar de deuren. “Het wordt een centraal punt voor alle vragen en raadplegingen voor onze nierpatiënten”, benadrukt dr. Bart Maes. “Ze krijgen er info over hun dieet, leren het belang van stipt de medicatie innemen, welke nevenwerkingen ze eventueel kunnen verwachten en in een verdere fase worden ze in de zorgkliniek voorbereid op dialyse. Dat maakt het voor de patiënt, die al veel aan zijn hoofd heeft, een stuk eenvoudiger en duidelijker.” En daarmee zet AZ Delta nog maar eens een stap vooruit in zijn patiëntgerichte zorgverlening.
MEER INFO Dr. Bart Maes 051 23 74 20 bart.maes@azdelta.be Auteur: Stephanie Demasure Foto: Marc Wallican