
DE SKIN PRICK AUTOMATED TEST: PRECIEZER EN PATIËNTVRIENDELIJKER
Neus-keel-oorartsen dr. Lieve Delsupehe, dr. Joris De Medts, dr. Ann-Sophie De Paepe en dr. Paul Serry poseren trots bij het nieuwe toestel om allergietesten af te nemen.
Sinds kort maakt de dienst neus-keel-oorziekten op campus Rumbeke gebruik van een nieuw toestel om automatisch cutane allergietesten af te nemen. De Skin Prick Automated Test (SPAT) zet in één beweging twaalf prikjes en leest de resultaten na de test automatisch uit. De beelden worden meteen digitaal opgeslagen in het elektronisch patiëntendossier. De voordelen zijn ontelbaar, zowel voor patiënt als zorgverlener, vertelt neus‐keel‐oorziekten-arts dr. Paul Serry.
“In België ligt de prevalentie van allergieën vrij hoog, onder meer door de hoge levensstandaard en de luchtvervuiling. 10% van de Belgen heeft een boompollenallergie, 18% een allergie aan graspollen”, steekt dr. Serry van wal. “De skin prick test is een veilige en efficiënte manier om te testen of iemand een allergie heeft aan aero-allergenen zoals huisstofmijt, pollen, huisdieren en schimmels. Hij is niet invasief, geeft snel resultaat en is minder duur dan een bloedtest. Quasi elke patiënt die bij ons langskomt met chronische neusklachten of snurkproblematiek testen we op die manier op allergieën. Bij twee derde van alle patiënten met een allergie wordt de diagnose met zo’n test gesteld. Bij mensen met een huidaandoening, patiënten die bepaalde medicatie nemen en zwangere vrouwen kiezen we meestal voor een bloedtest.”
De dienst neus-keel-oorziekten voert jaarlijks ongeveer 1.600 skin prick tests uit. Bij zo’n onderzoek worden er enkele druppels allergeenextract op de huid van de onderarm aangebracht. Daarna worden de druppels voorzichtig in de huid aangeprikt. Nadat de prikjes zijn gezet, wacht de patiënt een kwartier om mogelijke huidreacties te laten optreden. Een allergische reactie uit zich als een jeukend bultje op de plaats van het allergeen – een zogenoemde ‘papel’. Heeft die papel een diameter van 3 millimeter of meer, dan wordt dat beschouwd als een positieve reactie. Hoe groter de papel, hoe sterker doorgaans de allergie.
STANDAARDISATIE
“Vroeger gebeurde zo’n skin prick test manueel”, duidt dr. Serry. “De prikjes werden één voor één gegeven en ook het aflezen gebeurde door een arts, verpleegkundige of paramedicus. De langste diameter wordt samen met een loodrechte diameter gemeten, opgeteld en gedeeld door twee om de diameter te bepalen. Maar niet elke papel is perfect rond, wat de beoordeling bemoeilijkt. Er zat onvermijdelijk variatie op het resultaat, want dat hangt af van wie de papel uitmeet.”
Het nieuwe SPAT-toestel stroomlijnt het hele proces. In twintig seconden worden twaalf prikjes tegelijk geplaatst, met een gecontroleerde en identieke prikdiepte. “Die standaardisatie is een grote troef: de prikdiepte is altijd dezelfde en de allergeenextracten worden exact gedoseerd. Na een kwartier steekt de patiënt opnieuw zijn arm in het toestel. De machine maakt dan 35 beelden, waaruit één samengesteld beeld ontstaat dat op nauwkeurige wijze de papeldiameters berekent. Dankzij die software verlaagt het aantal twijfelgevallen aanzienlijk. Interne tests tonen aan dat we met dit systeem 34% minder twijfelresultaten hebben in vergelijking met manuele aflezing.”
Daarnaast maakt het digitale aspect het mogelijk om de resultaten later opnieuw te bekijken. “Vroeger werd de uitslag enkel manueel afgelezen en genoteerd. Als een patiënt maanden later terugkwam, hadden we daar geen beeld meer van. Nu wordt het resultaat bewaard in het elektronisch patiëntendossier en kunnen we steeds terugkijken. Bovendien gebruiken we minder allergeenextracten, wat economisch voordeliger is. De dosering is exact en de extracten worden in het toestel zelf bewaard op de juiste temperatuur. We winnen ook wat tijd, want er is geen manuele aflezing meer nodig.”
"De beelden van de test worden bewaard in het elektronisch patiëntendossier en kunnen we later opnieuw bekijken."
COMFORTABELER VOOR DE PATIËNT
Ook voor patiënten biedt het systeem duidelijke voordelen. “Een allergietest blijft onaangenaam – je krijgt uiteindelijk twaalf prikjes – maar doordat ze nu in één keer geplaatst worden, is de ervaring minder belastend. De patiënt ziet de toediening van de prikjes niet en heeft ze in één keer achter de rug, in tegenstelling tot de manuele test. Zeker bij kinderen is dat een grote troef. We zien daar dan ook een duidelijke daling in het aantal ‘failed pricks’.”
“Doordat de twaalf prikjes nu in één keer geplaatst worden, is de ervaring voor de patiënt minder onaangenaam.”
Volgens dr. Serry blijft allergie een onderschat probleem. “Als je een verstopte neus hebt, slecht slaapt, enz. heeft dat een directe impact op je levenskwaliteit. Er zijn ook socio-economische gevolgen, want je bent minder productief of afwezig op je werk. Er zijn patiënten die niet gediagnosticeerd worden, terwijl allerlei behandelingen hen zouden kunnen helpen. Omgekeerd zien we ook dat mensen soms onnodig medicatie blijven nemen, hoewel dat niet meer nodig is. Met het nieuwe toestel is een skin prick test nog laagdrempeliger. Andere diensten in het ziekenhuis, huisartsen,… kunnen hun patiënten dus met een gerust hart doorsturen. Zeker voor kinderen voelt zo’n automatische test minder eng.”
Voorlopig is het SPAT-toestel enkel beschikbaar op campus Rumbeke. “We evalueren na een jaar of we het ook in onze andere campussen zullen inzetten. De eerste signalen zijn in elk geval veelbelovend, zowel voor het zorgteam als voor de patiënt”, besluit dr. Serry.


MEER INFO
Dr. Paul Serry
Auteur: Joke Verbeke
Foto: Thomas Callens