“Alle procedures staan gebundeld in het transfusiehandboek dat als leidraad dient voor iedereen in ons ziekenhuis en lab.”

 

Als grote organisatie is het uitrollen en bewerkstelligen van een veilig transfusiebeleid een uitdaging. Ook de logistieke organisatie om de verschillende ziekenhuizen te bedelen vraagt aandacht, structuur en een vlotte werking. Een transfusiebeleid dat goed werkt is enkel mogelijk dankzij de betrokkenheid van artsen, verpleegkundigen, logistiek medewerkers en laboranten. “Intern werkten we duidelijke procedures uit die voor alle betrokkenen gelden”, legt hemovigilantieverpleegkundige Chantal Van Fleteren uit. “Die procedures zijn gebaseerd op nationale en internationale richtlijnen, onder andere van het WVTV (Wetenschappelijke Vereniging Transfusie Vlaanderen). De vertaalslag van internationale richtlijnen naar bruikbare adviezen biedt een stabiele basis. De procedures worden besproken in het transfusiecomité en gebundeld in het transfusiehandboek, dat als leidraad dient voor iedereen in ons ziekenhuis en ons lab.”

Dat transfusiehandboek wordt niet zomaar beschikbaar gesteld, maar actief onder de aandacht gebracht en gehouden. Zo krijgen alle startende verpleegkundigen en arts-assistenten een opleiding rond bloedtransfusies. De e-learnings zijn ook beschikbaar voor alle verpleegkundigen. “Wij nemen deel aan opleidingsinitiatieven in het ziekenhuis en zijn beschikbaar voor dienstspecifieke opleidingen”, vult Chantal aan. “Bij het toepassen van concrete procedures zijn we laagdrempelig beschikbaar ter ondersteuning van de artsen en verpleegkundigen of bekijken we naar aanleiding van een transfusievoorval hoe het traject of proces beter kan verlopen. Via screensavers en nieuwsbrieven plaatsen we belangrijke items in de spotlights.”

​

GEDEELDE EXPERTISE EN BEST PRACTICES

Een goed transfusiebeleid is belangrijk in elke ziekenhuissetting. Overkoepelende expertise en ervaringen uit de praktijk zijn dan ook krachtige hefbomen om dit te bewerkstelligen. Zo ondersteunt BeQuint, het begeleidingsorgaan van de FOD Volksgezondheid, het transfusiebeleid. Chantal Van Fleteren is lid van de BeQuint-stuurgroep en weet het kader dus perfect te schetsen: “Het transfusiebeleid verschuift eigenlijk richting ‘patient blood management’, dat single unit policy en restrictieve transfusietriggers nastreeft. De arts gaat uit van de patiënt en weegt bij elke beslissing tot transfusie grondig de voor- en nadelen tegen elkaar af.”

Twee momenten in het transfusietraject zijn cruciaal en moeten altijd correct uitgevoerd worden voor de patiëntveiligheid. Het gaat enerzijds om de afname van de pretransfusietesten, die zeker bij de juiste patiënt moeten uitgevoerd worden. Daarom gebeuren er altijd twee bloedgroepbepalingen op basis van twee onafhankelijke stalen, die uiteraard identiek moeten zijn. Anderzijds is er het moment van toediening, waar de controle op de identiteit van de patiënt en de compatibiliteit van de zak gegarandeerd dient te worden, zodat zeker de juiste bloedzak aan de juiste patiënt toegediend wordt. 

Vanuit het lab wordt dan ook extra gecontroleerd op een correcte aanpak tijdens deze twee sleutelmomenten. Om te garanderen dat de juiste bloedzak aan de juiste patiënt gegeven wordt, werkt de verpleegkundige met het scanningsysteem CyberTrack. De hoofdverpleegkundigen beschikken over een dashboard waar ze kunnen volgen hoe goed er gescand wordt, binnen hun eigen dienst en ziekenhuisbreed. “Met succes”, aldus Chantal. “Ziekenhuisbreed noteren we een mooi resultaat van 95 procent. Hier blijven we uiteraard dagelijks 
op inzetten.”

​

CORRECT BLOEDVOORRAADBEHEER CRUCIAAL

De bloedbank in Rumbeke coördineert en verdeelt de bloedvoorraad. Het hoofddepot wordt op weekdagen dagelijks bedeeld door het Rode Kruis Vlaanderen. Meermaals per week beleveren ze op hun beurt de andere campussen, volgens de lokale noden. “De kleinere depots bij elk ziekenhuis dragen zelf ook een belangrijke verantwoordelijkheid”, benadrukt Eline Verhoye. “Bloedproducten vervallen na verloop van tijd.  Uiteraard zou dat zonde zijn. In de depots zelf wordt dus meermaals per week gecontroleerd of bepaalde bloedzakken hun houdbaarheidsdatum naderen. Gaan ze hun laatste week in, dan komen ze terug naar Rumbeke, waar de vraag groter is en ze tijdig ingezet kunnen worden. Een correct voorraadbeheer houdt zo onze bloedvoorraad mee in stand.”

​

RAZENDSNEL BLOEDZAK UIT DE AUTOMAAT

De bloedbank in campus Rumbeke verdeelt bloedzakken, bloedplaatjes en plasma waar het nodig is, binnen het ziekenhuis en naar de andere campussen. “Als enige ziekenhuis in België zijn er op campus Rumbeke twee bloedautomaten voor zakjes rodebloedcelconcentraten”, vult Chantal Van Fleteren aan. “Er zijn standaard een zestigtal bloedzakjes aanwezig in elke automaat. Die worden gekoeld bewaard. Heeft een patiënt nood aan een transfusie, dan kan - nadat de pretransfusietesten afgewerkt zijn - een bloedzak afgehaald worden specifiek voorzien voor deze patiënt. Is er een trauma op weg naar de spoeddienst, dan kan het spoedteam na een kort telefoontje alvast vier units O-negatief uithalen. Zo verliezen we geen kostbare tijd.”