top of page
osteoporose kopie.jpg

ZORGPAD OSTEOPOROSE

Sien Nowe en dr. Caroline Verbist coördineren het zorgpad osteoporose.

 

Botbreuken kunnen een signaal zijn van botontkalking, zeker bij 50-plussers. Het zorgpad osteoporose van AZ Delta kijkt daarom verder dan enkel het herstel van een breuk en brengt ook de botgezondheid in kaart. Op die manier kan sneller worden ingegrepen en kunnen toekomstige breuken worden vermeden. Geen overbodige luxe, want uit één jaar data-analyse blijkt dat zowat de helft van de patiënten die een botdensitometrie kregen, effectief osteoporose hebben.

“Het zorgpad osteoporose richt zich op 50-plussers met een fractuur aan bovenarm, pols, bekken, heup of wervelkolom."

 

Osteoporose of botontkalking is een aandoening waarbij het evenwicht tussen botaanmaak en -afbraak verstoord raakt. Bij oudere mensen en vooral bij vrouwen na de menopauze is er te veel botafbraak en te weinig botaanmaak. Dit leidt tot botverlies, waardoor het bot poreus wordt. Mensen met osteoporose zijn zich meestal niet bewust van het probleem totdat het bot zo broos is dat het breekt.

Osteoporotische fracturen hebben ingrijpende gevolgen voor de levenskwaliteit van de patiënt. Vaak gaan ze gepaard met een blijvende verminderde mobiliteit en functionaliteit en stijgt het risico op opname in een zorginstelling. De mortaliteit bij ouderen na een heupfractuur is zelfs 30% binnen het eerste jaar. Het is dan ook cruciaal om osteoporose zo snel mogelijk op te sporen en te behandelen. AZ Delta lanceerde daarom in 2021 het zorgpad osteoporose. Dit richt zich op 50-plussers met een fractuur aan bovenarm, pols, bekken, heup of wervelkolom.

DRIE-STAPPEN-AANPAK VOOR 50- TOT 74-JARIGEN

Wanneer zo’n patiënten in het ziekenhuis worden opgenomen, worden zij door de orthopedisten geregistreerd volgens een specifieke AOC-classificatie voor botbreuken en in een aparte lijst opgenomen. Daarop komt het zorgpad in actie. In een eerste stap contacteert de osteoporoseverpleegkundige alle betrokken patiënten tussen 50 en 74 jaar om hen persoonlijk te informeren over osteoporose en de ondersteuning die het zorgpad kan bieden. In een tweede stap kunnen de patiënten die dit willen hun botgezondheid laten controleren. De osteoporoseverpleegkundige regelt een afspraak voor een bloedafname, al dan niet gevolgd door een botdichtheidsmeting.

In een derde stap tot slot bespreekt de reumatoloog de resultaten met de patiënt. Waar nodig wordt een behandeling op maat opgestart. Dat kan gaan om het nemen van voedingssupplementen of van medicatie die de botafbraak remt of botaanmaak stimuleert, afhankelijk van het vastgestelde stadium van osteoporose, de nierfunctie van de patiënt, enz.

GEÏNTEGREERDE AANPAK VANUIT GERIATRIE VOOR 75-PLUSSERS

Voor patiënten van 75 jaar en ouder werkt het zorgpad osteoporose nauw samen met de afdeling geriatrie. Zij volgen deze patiënten nauwlettend op en stippelen een gepersonaliseerde medische behandeling uit. Deze kan indien nodig via het geriatrisch dagziekenhuis worden toegediend. Daarnaast probeert de afdeling geriatrie ook de oorzaak van het valincident te achterhalen en kijken ze samen met de patiënt hoe nieuwe fracturen kunnen worden voorkomen.

 

EERSTE RESULTATEN DATA-ANALYSE

Sinds oktober 2023 houdt het zorgpad systematisch data bij over patiënten, types breuken, testen en resultaten, maar ook over de werking van het zorgpad zelf. Sien Nowe, sinds voorjaar 2022 trajectverpleegkundige van het zorgpad osteoporose, licht de voorlopige resultaten toe: “Ondertussen zijn 489 patiënten in de database opgenomen. 73,4% zijn vrouwen, een duidelijke bevestiging dat vrouwen meer risico lopen op osteoporose dan mannen. 31% van de patiënten zijn jonger dan 75 jaar. Niet alle patiënten gaan in op ons aanbod om de botgezondheid te checken. Opvallend is wel dat van de patiënten voor wie we een botdensitometrie regelen, zowat 50% effectief aan osteoporose blijkt te lijden en 36% aan osteopenie of beginnende botontkalking.”

Zonder het zorgpad zouden deze patiënten onder de radar blijven, tenzij ze met een nieuwe breuk in het ziekenhuis belanden. Dankzij de opvolging van het zorgpad hoeft het nu zo ver niet meer te komen om de diagnose van (beginnende) osteoporose te stellen en kan de behandeling snel opstarten. Het zorgpad osteoporose heeft dus op korte tijd zijn meerwaarde duidelijk bewezen. Het is sinds voorjaar 2024 ook als best practice opgenomen in het wereldwijde programma Capture the Fracture®. Dit programma stimuleert de systematische opvolging van fracturen om nieuwe fracturen te voorkomen.

Bonhave kopie.jpg

COÖRDINATIE EN OPVOLGING

De coördinatie van het zorgpad is in handen van reumatoloog dr. Caroline Verbist, in nauwe samenwerking met geriater dr. Caroline Bonnave. De werking wordt opgevolgd door een multidisciplinaire werkgroep met vertegenwoordigers vanuit onder meer fysische geneeskunde, revalidatie, reumatologie, orthopedie en geriatrie, maar even goed vanuit zorgmanagement, IT en het leer- en innovatiecentrum RADar.

Dr. Caroline Bonnave is als geriater nauw betrokken bij het zorgpad osteoporose

footer-oranje.jpg

MEER INFO

Dr. Caroline Verbist

051 23 77 18

caroline.verbist@azdelta.be

Auteur: Conny Van Gheluwe

Foto: Thomas Callens

bottom of page