SIMULATIETRAINING OPVANG KRITIEK KIND
Hoe sneller kritiek zieke kinderen worden herkend, hoe beter je kan vermijden dat het tot een echte reanimatie komt. De dienst kinderziekten van campus Menen, Rumbeke en Torhout is hier ondertussen grondig op voorbereid. Samen met VIVES Simlab, expert in simulatietraining, werd een hands-on opleiding uitgewerkt in een zo realistisch mogelijke setting. Zo leren verpleegkundigen snel signalen bij zieke kinderen oppikken en krijgen ze de stappen die ze moeten zetten perfect in de vingers.
Artsen en verpleegkundigen van de dienst kinderziekten tijdens een reanimatieoefening.
Het gebeurt zo’n vijftal keer per jaar dat AZ Delta geconfronteerd wordt met een kritiek ziek kind dat reanimatie nodig heeft. Meestal komt zo’n kind via de dienst spoedgevallen binnen maar soms kan ook een kind dat op raadpleging komt bij de kinderarts plots sterk achteruitgaan. Op zo’n moment is het belangrijk om als team vlot samen te werken, vertelt kinderarts Joke Ysenbaert: “Sowieso is de opvang van een kritiek ziek kind een stressvolle situatie. Iedereen staat meteen op scherp. Maar als je op zo’n moment goed weet welke stappen je moet volgen, dan geeft dat rust en vertrouwen.”
DE ABCDE-AANPAK Kinderarts hartziekten Aurélie Minne vult aan: “We vertrekken in zo’n geval altijd van de Europese richtlijnen, de ABCDE-aanpak: Airway, Breathing, Circulation, Disability, and Exposure. We kennen die uiteraard in theorie maar dat is nog niet hetzelfde als die ‘kapstok’ echt in de vingers hebben. Dankzij deze opleiding kunnen we heel concreet de ABCDE-aanpak oefenen in een zo realistisch mogelijke setting: Wat doe je als je merkt dat de ademhaling niet goed is? Hoe kan je die verbeteren? Enzovoort. Tot iedereen op dezelfde lijn zit en de kapstok een reflex is geworden.”
“We merken dat zo’n training zelfvertrouwen geeft, zowel voor de individuele medewerkers als voor het team.”
Om die realistische setting te creëren, werd een beroep gedaan op het Simlab van hogeschool VIVES. Birgit Vincke, coördinator van het Simlab Campus Roeselare: “Dankzij simulatieonderwijs kan je in een veilige omgeving leren hoe je patiënten de beste zorg kan geven. We werken telkens nauw samen met de opdrachtgever zodat de inhoud en setting zo goed mogelijk aansluiten op de realiteit. Zo hebben we samen met AZ Delta de noden en mogelijkheden in kaart gebracht en een aantal realistische casussen uitgewerkt.”
SIMULATIEBABY De opleiding wordt niet in een klaslokaal gegeven maar in een kamer op de dienst kinderziekten van AZ Delta. De lesgevers zijn bovendien allemaal medewerkers van het ziekenhuis: spoedverpleegkundigen, anesthesisten en kinderartsen, ondersteund door een facilitator van VIVES. De deelnemers volgen vooraf een e-learning waarin de theorie wordt geduid. Daarna is het tijd voor hands-on oefenen, onder meer met een simulatiebaby.
Deze hoogtechnologische simulator vertoont realistische vitale parameters en klinische tekens en symptomen en ook dat draagt bij aan het realistische gehalte van de leeromgeving. De deelnemers nemen niet alleen de technische handelingen door maar oefenen ook skills zoals communiceren en leidinggeven: “We werken met verschillende scenario’s en wisselende rollen. Zo moet elke verpleegkundige wel eens de kritieke situatie leiden. Dat voelt in het begin wat onwennig aan maar dat valt dankzij de sfeer van openheid en vertrouwen die we creëren snel weg.”
“We hebben samen met AZ Delta de noden en mogelijkheden in kaart gebracht en een aantal realistische casussen uitgewerkt.”
Na elk scenario volgt een nabespreking waarin deelnemers stilstaan bij hun eigen handelingen en die van het team. Zo leren ze van elkaar op een niet-veroordelende manier. Ondertussen hebben alle verpleegkundigen van de dienst kinderziekten op de drie campussen de opleiding gevolgd. “De reacties zijn heel positief”, geeft dr. Ysenbaert aan. “We merken dat zo’n training zelfvertrouwen geeft, zowel voor de individuele medewerkers als voor het team. Verpleegkundigen weten op welke signalen ze moeten letten zodat ze kritiek zieke kinderen snel kunnen opvangen. En als reanimatie moet, dan weet iedereen goed wat de stappen zijn en vooral waarom en hoe ze die stappen moeten volgen.”
SIMULATIEBABY De verpleegkundigen van de dienst kinderziekten zijn alvast vragende partij om dit jaarlijks te herhalen maar ook voor andere doelgroepen kan de simulatietraining bijzonder nuttig zijn, zegt dr. Minne: “We zouden de opleiding op termijn willen uitbreiden naar bijvoorbeeld spoedverpleegkundigen en assistenten van onze dienst. Ook voor huisartsen in opleiding (HAIO’s) is zo’n training interessant. Ouders kunnen de ernst van de situatie niet altijd goed inschatten en contacteren vaak eerst hun huisarts. Dankzij zo’n training zitten we allemaal op dezelfde lijn en hebben we de handelingen die nodig zijn grondig kunnen inoefenen. Dat maakt dat je in een onvermijdelijk stressvolle situatie toch de best mogelijke kwaliteit van zorg kan geven.”
MEER INFO Dr. Joke Ysenbaert 051 23 63 94 joke.ysenbaert@azdelta.be Auteur: Conny Van Gheluwe Foto: Sofie Gellynck