EEN MISSIE IN OEKRAÏNE
Artsen zonder Grenzen is genoegzaam bekend, wereldwijd levert deze organisatie indrukwekkend werk in oorlogs- en andere rampgebieden. Hun posten worden bemand door een internationale equipe van medewerkers, onder wie uiteraard ook een aanzienlijk deel artsen. Maar wie zijn deze mensen die vaak in verre landen en gevaarlijke omstandigheden werken? AZ Delta telt er één onder zijn medewerkers, urgentiearts dr. Maïté Vanneste, die enkele weken geleden terugkeerde uit Oekraïne.
EEN MISSIE IN OEKRAÏNE
Artsen zonder Grenzen is genoegzaam bekend, wereldwijd levert deze organisatie indrukwekkend werk in oorlogs- en andere rampgebieden. Hun posten worden bemand door een internationale equipe van medewerkers, onder wie uiteraard ook een aanzienlijk deel artsen. Maar wie zijn deze mensen die vaak in verre landen en gevaarlijke omstandigheden werken? AZ Delta telt er één onder zijn medewerkers, urgentiearts dr. Maïté Vanneste, die enkele weken geleden terugkeerde uit Oekraïne.
Dr. Maité Vanneste in haar vertrouwde omgeving: de spoedafdeling op campus Rumbeke.
Hoe is AzG vertegenwoordigd in Oekraïne?
“Ik schat dat daar op dit moment een 1000-tal AzG-medewerkers aan de slag zijn. Je mag rekenen dat ongeveer twee derden daarvan mensen van Oekraïne zelf zijn. Dat is de modus operandi van AzG: eerst starten ze op met een overwegend internationale groep medewerkers, om gaandeweg de werkzaamheden over te laten aan lokale mensen. Het overgrote merendeel is geen arts – ondanks de naam van de organisatie: het aandeel en belang van de logistiek bij dergelijke operaties is gigantisch. Dus is het ook normaal dat de meeste medewerkers daarmee bezig zijn. In de AzG-unit van Oekraïne waarvan ik net ben teruggekeerd waren er 5 artsen op 25 medewerkers.”
“Ik besef heel goed dat een participatie aan een AzG-project altijd een risico met zich meebrengt.”
Wat was uw taak bij AzG in Oekraïne?
“Ik heb in het ziekenhuis in Konstantinovka (Donetsk, Oost-Oekraïne) meegewerkt om een spoeddienst verder uit te bouwen. Ik leerde hen de basisprincipes van een spoeddienst, want dit stond nog niet volledig op punt: hoe organiseer je alles en wie geef je bv. voorrang? Ik heb daar vier jonge Oekraïense anesthesisten opgeleid, superviseerde het geheel en hield me bezig met management en organisatie.”
Welke behandelingen gebeuren daar het meest?
“Op de spoedafdeling worden vooral wonden verzorgd en bloed gestelpt. Er vinden talrijke bloedtransfusies plaats en er wordt ook aan pijnstilling gedaan. In het ziekenhuis zelf zijn er helaas veel amputaties. Ook militairen krijgen bij ons een eerste levensnoodzakelijke zorg en stabilisatie en worden vervolgens overgebracht naar een militair ziekenhuis verderop.”
U zat daar op 15 km van het oorlogsgebied, hebt u zich nooit onveilig gevoeld?
“Toch wel. Ik besef heel goed dat een participatie aan een AzG-project altijd een risico met zich meebrengt. Maar AzG is een deskundige organisatie: ze kennen hun vak, ze kennen de gevaren, hun ervaring is ondertussen meer dan ontzagwekkend en alles wordt altijd optimaal georganiseerd, zowel logistiek en materieel als qua veiligheid voor de medewerkers. Mijn vertrouwen in hen is met andere woorden heel groot. Alles en iedereen wordt ook uitstekend opgevolgd. Zo vindt er na je terugkeer ook een debriefing plaats bij een psycholoog en ook daarna word je nog gevolgd. In Konstantinovka staat het enige ziekenhuis voor de lokale bevolking in een straal van 200 km, alle andere ziekenhuizen zijn ingenomen door militairen. Op die manier is het ook minder een doelwit voor een aanval.”
“Door bepaalde handelingen veel vaker uit te voeren dan thuis, word ik er ook veel sneller en bedrevener in.”
Wat drijft u om dit te doen?
“Tja. Al van kindsbeen af had ik de behoefte om te helpen en noden te lenigen. In mijn vak is dat sowieso legio en bij AzG wordt dat allemaal nog geïntensifieerd, omdat de noden in crisissituaties altijd nog veel groter zijn. Daar maak je nog meer een verschil.
Ik leer ook veel bij bv. door bepaalde handelingen veel vaker uit te voeren dan thuis word ik er ook veel sneller en bedrevener in. En ik leer ook hoe even accuraat te werken onder soms vrij grote stress. Die moeilijke omstandigheden doen een mens groeien.”
Bent u nog op andere plaatsen geweest met AzG?
“Vorig jaar was ik in de Centraal Afrikaanse Republiek, waar er problemen waren met rebellen die geregeld aanvallen uitvoerden. Een heel andere situatie, een heel andere omgeving ook, midden in de brousse, waar je bv. niet zomaar even de bus naar de stad nam.”
Hoe reageren de collega’s hier?
Heel positief en vooral ook heel nieuwsgierig: wanneer ik terugkom hebben ze altijd veel vragen. Ik vermoed dat ik op dit moment de enige medewerker van AZ Delta ben die dit doet. Ik ben vooral echt blij dat het kan: niet elk ziekenhuis staat hiervoor open.”
MEER INFO Dr. Maité Vanneste maite.vanneste@azdelta.be Auteur: Ann Brokken Foto: Thomas Callens en Maité Vanneste