HET REGIONAAL ZORGSTRATEGISCH PLAN
AZ Delta bereidt samen met de andere ziekenhuizen uit het TRIaz-netwerk een zogenaamd ‘regionaal zorgstrategisch plan’ voor. Ze zullen daarin hun aanbod voor de komende jaren definiëren. De Vlaamse Regering wil met die zorgstrategische planning het zorglandschap zo veel mogelijk aanpassen aan de noden en verwachtingen van de bevolking. “Dit is een uitgelezen kans om het zorgaanbod van ons netwerk futureproof te maken”, vindt CEO Johan Hellings.
CEO AZ Delta, Johan Hellings ziet de opdracht van het zorgstrategisch plan vooral als een opportuniteit.
“Op 26 april 2019 besliste de Vlaamse Regering dat algemene ziekenhuizen vanaf 1 januari 2021 zorgstrategische plannen moeten indienen. Ten gevolge van COVID-19 werd de deadline wel uitgesteld tot 1 april 2022. Er zijn drie soorten plannen: een regionaal zorgstrategisch plan vanuit het perspectief van het ziekenhuisnetwerk; een thematisch plan vanuit een specifiek perspectief en een individueel plan vanuit het perspectief van een ziekenhuis. Het regionaal zorgstrategisch plan is in de ‘lead’. Kort gezegd leg je daarin als ziekenhuisnetwerk je zorgaanbod vast op basis van de zorgbehoeftes op langere termijn. Met de partners van het Jan Yperman Ziekenhuis Ieper en het Sint-Andriesziekenhuis Tielt vormen we samen het TRIaz-ziekenhuisnetwerk en de uitwerking van dergelijk regionaal zorgstrategisch plan is dé uitdaging voor het komende jaar.”
EEN WETTELIJKE VERPLICHTING DUS? “Dat klopt, maar ik zie het vooral als een opportuniteit. De overheid vraagt ons als ziekenhuisnetwerk om ons voor te bereiden op de talrijke uitdagingen die op ons afkomen. Denk maar aan de veroudering van de bevolking en de toename van chronische ziekten of aan de stijgende nood aan geestelijke gezondheidszorg. We willen daarbij, samen met onze medische diensten, maximaal de opportuniteiten van onderzoek, nieuwe technologieën en innovatie ontwikkelen.
In dit plan dienen we voor de bevolking van de regio vast te leggen welk zorgaanbod we op langere termijn zullen aanbieden, met welke kwaliteit en via welke samenwerkingen. We hoeven daarbij niet van nul te starten en kunnen verder bouwen op een aantal goed lopende samenwerkingen tussen de partners van het netwerk.
“Het belang van het zorgstrategisch plan kan niet worden overschat.”
Op het niveau van het ziekenhuis is een goedgekeurd plan noodzakelijk voor nieuwe vergunningen, bouw- en verbouwingswerken en het bekomen van een strategisch forfait om de financiering mogelijk te maken.
VRAAGT DAT EEN NIEUWE MANIER VAN DENKEN? “Het is niet meer enkel de ziekenhuisfocus, vooral de zorgnoden, de behoeften en maatschappelijke verwachtingen staan centraal. Dit vereist het opbouwen van vertrouwen in het samenwerken met elkaar, op alle niveaus.
Ziekenhuizen of medische diensten die vroeger soms concurrenten waren, worden nu partners, met een opdracht voor hun eigen regio én het ontwikkelen van nieuwe samenwerkingsverbanden rond specifieke, gespecialiseerde zorgopdrachten die niet meer in elk ziekenhuis aangeboden worden. Dit gaat vaak gepaard met multidisciplinaire samenwerking, verwijzing en terugverwijzing, over de klassieke ziekenhuismuren heen, samen met de huisartsen.”
HOE ZET AZ DELTA DIE VISIE IN DE PRAKTIJK OM? “Ik denk aan een concreet voorbeeld. Voor de fusie hadden we een te grote ziekenhuiscapaciteit, maar was het aanbod kinderpsychiatrie in de regio heel beperkt uitgebouwd. Samen met de ziekenhuizen van Ieper en Pittem hebben we bedden omgeschakeld naar een specifiek aanbod voor kinder- en jeugdpsychiatrie waaraan er écht nood was.
Eenzelfde reconversiebeweging maken we in de uitbouw van een specifiek aanbod voor ouderen met psychogeriatrische zorgnoden. We werken ook samen over het ziekenhuisnetwerk heen, bijvoorbeeld met AZ St.-Jan Brugge-Oostende, waarmee we de krachten gebundeld hebben inzake slokdarm- en pancreaschirurgie.
Ook ons laboratorium is een mooi voorbeeld van ondernemerschap en samenwerking. Er werd afgelopen jaren flink geïnvesteerd in expertise en specifieke uitrusting voor moleculaire diagnostiek, waardoor ons lab recent als enige in West-Vlaanderen een referentie-erkenning kreeg vanuit het RIZIV.
SAMENWERKING IS DAARBIJ CRUCIAAL? “Dat is de kritische succesfactor. Enerzijds zijn er goed lopende samenwerkingen tussen verschillende medische diensten. Anderzijds is een ziekenhuis tegenwoordig geen ‘beddenhuis’ meer, maar een onderdeel van een transmuraal zorgtraject, met tal van belangrijke partners; de eerste lijn met een cruciale rol voor de huisartsen, revalidatie, palliatieve zorg, geestelijke gezondheid, welzijnsactoren… Zij zullen ook betrokken worden bij de uitwerking van het geïntegreerd, regionaal zorgstrategisch plan. Zorg start immers al voor een ziekenhuisopname en loopt daarna ook verder. Denk maar aan een oudere dame met een gebroken heup. Na haar operatie en revalidatie verlaat ze het ziekenhuis. Dan moeten er afspraken gemaakt worden met de huisarts, met de kinesist, de thuisverpleegkundige, met de dienst die maaltijden levert…
Dat is een heuse transformatie, zowel voor ons als ziekenhuis, als voor de patiënt, die een andere relatie krijgt met het ziekenhuis. We willen in zo’n transmuraal zorgtraject voluit gaan voor de best mogelijke kwaliteit van zorg, optimaal digitaal ondersteund. We hopen en verwachten dat deze nieuwe werking zich ook vertaalt in aangepaste financieringsvormen. Maar omgekeerd wachten we niet tot de financiering helemaal is aangepast om nieuwe initiatieven te ontwikkelen.”
“Vooral de zorgnoden, de behoeften en maatschappelijke verwachtingen staan centraal.”
EERSTE CONCRETE STAPPEN “We gaan vanuit de TRIaz-governance een eerste voorzet uitwerken, goed ondersteund met data. Dat is een evenwichtsoefening die een zorgvuldige aanpak vereist, zeker in onze provincie met de hoogste ziekenhuiscapaciteit in relatie met het aantal inwoners in Vlaanderen. Zo’n plan omvat niet alleen het ‘wat’ maar ook het ‘hoe’ en ‘met wie’.
Dit zal gebeuren in goede afstemming met alle betrokken medische diensten. Als het plan intern is goedgekeurd en ingediend, kan de Vlaamse overheid bijkomende vragen stellen. Op basis daarvan kunnen we bijsturen. Er zijn drie beoordelingscriteria: de inschatting van de zorgbehoefte; de aansluiting van het vooropgestelde zorgaanbod op de zorgbehoefte en de efficiëntie, de kwaliteit op patiënt- en populatieniveau naast de competentie om het waar te maken. Na goedkeuring heeft het plan een looptijd van zeven jaar.”
MEER INFO Johan Hellings CEO AZ Delta 051 23 76 02 johan.hellings@azdelta.be Auteur: Joke Verbeke Foto: Marc Wallican en Eric De Mildt